4. Verkoop¶
4.1. Doelpubliek¶
Elke brouwer of brouwerij wil met zijn bieren aanwezig zijn op een bepaald segment van de markt. Voor commerciële brouwerijen, met een hoop maandelijkse kosten zoals personeel, moeten genoeg omzet draaien en kiezen daarom eerder voor de gemakkelijke toegankelijke bieren. De kleine craft brewers die doen het vooral voor het plezier van het brouwen en mikken op een lokaler publiek.
Het doelpubliek is in de grafieken die volgen op de X-as geplaatst. De waarde die ik toeken is mijn persoonlijke, subjectieve inschatting in hoeverre je bierliefhebber moet zijn voor deze bieren. Pils is veel toegankelijker en scoort daarom laag. Aangezien dit een subjectieve score is, begrijpt de lezer normaliter mijn appriciatie voor Liefmans Fruitesse. De barrel aged bieren scoren hoog.
4.1.1. De kleine brouwers¶
Clarysse: lokale markt via de retail
Cnudde: lokale markt, zelfs eerder deelgemeente Eine, via de horeca en retail, voor een ruimer publiek
Smiske: Lokale markt, via eigen café en retail
HopSaSam: Lokale markt van bierliefhebbers via de retail en ruimer via website
Petre-Devos: Lokale markt via de retail
4.1.2. De grote brouwerijen¶
Liefmans heeft twee verschillende publiek voor ogen.
Zij mikken met hun Fruitesse bieren op een jong publiek, dat Liefmans Fruitesse vlot drinkt bij alle feestjes, vooral in de zomer. Dit bier wordt verdeeld via de horeca en de retail.
Daarnaast hebben zij hun publiek voor de klassieke bieren, een publiek dat kwaliteit opzoekt. Deze bieren bestempelt Liefmans zelfs als Craft Blends. Deze worden vooral verdeeld via de retail maar het is toch vooral de gespecialiseerde retail die dit verdeelt.
Roman heeft als grootste commerciële brouwerij een biertje voor elke smaak.
Enerzijds hebben ze een gamma bieren dat vooral in de lokale horeca verdeeld wordt op vat. Ook Adriaen Brouwer 5.0 mogen we bij die bieren rekenen want het is de rebranding van het klassieke Oudenaards bruin.
Voorts hebben ze een gamma abdijbieren, dat via de horeca en de vooral de retail gaat. Ook enkele speciale bieren zoals Sloeber verdelen ze via deze kanalen.
4.2. Prijzen¶
4.2.1. Courante bieren¶
De prijzen van het bier, uitgedrukt per liter in de grafiek om correct te vergelijken, liggen in de verwachtingen. Naarmate een bier hoger scoort voor bierliefhebbers, wordt er ook een duurdere prijs voor betaald. En die prijs is vrij lineair omhoog.
4.2.2. Exclusieve bieren¶
Maar voor de hele speciale bieren, met name van HopSaSam en de Petre-Devos Barrel Aged, betaalt men een hoge prijs. Hier is het lineaire wat verdwenen. Hoe exclusiever, hoe duurder.
Johan van Brouwerij Smisje heeft me de bieren cadeau gedaan, waarvoor nogmaals dank. Maar helaas kan ik ze daardoor dus niet in de vergelijking steken.
4.2.3. Liefmans¶
Er vallen in deze grafieken ook twee dingen op voor de brouwerij Liefmans:
Fruitesse kost relatief veel geld. Voor een bier dat laag in alcohol is, of zelfs alcoholvrij, kost het ruim boven de verwachtingen.
Je koopt beter Liefmans Craft Blends in kleine flesjes zonder wikkel. De grote flessen van 75cl, in papier gewikkeld, zijn heel duur in vergelijking met de gewone flesjes van 25cl.
4.2.4. Roman¶
Voor Roman zien we dat de rebranding naar Adriaen Brouwer ook toelaat om de prijzen iets hoger te zetten. De Adriaen Brouwer 5.0 bijvoorbeeld is duurder dan zijn collega’s in het Roman Gamma, de Pils 5.0, Blanche 5.0 en speciale pils Black Label 5.6. De Adriaen Brouwer Oaked zit dan weer eerder aan de lage kant, al moet gezegd worden dat de speciale fles van 75cl met papieren wikkel niet op het kasticket staat. Als die fles de trend volgt van Liefmans, zou de prijs wel eens omhoog kunnen gaan.
4.2.5. Sales award¶
Tot slot moeten we ook toegeven dat voor de bieren van Cnudde goed doorbetaald moet worden. Zijn beperkt publiek is duidelijk heel gehecht aan het kerkhofsop. De sales award gaat duidelijk naar Eine.
4.3. Afzetmarkt¶
4.3.1. Beschikbaarheid¶
Afzetmarkt - LibreOffice Calc.
De afzetmarkt van de kleine brouwerijen is heel lokaal.
Lieven Cnudde is als authentieke Einenaar zelfs fier dat zijn bier niet overal in het grote Oudenaarde te krijgen is. Want dan verkoopt hij meer lokaal en vooral, dan vinden die bieren van’t stad ook niet zo gemakkelijk hun weg in Eine. Met een klein, trouw publiek geraakt men ook een eeuw ver.
Het is echter vooral de 2 grote brouwerijen die we moeten bekijken: Liefmans en Roman.
4.3.2. Liefmans¶
Liefmans Fruitesse is het bier dat op het meeste aantal plaatsen te krijgen is. In elke supermarkt of drankencentrale kan je het vinden. Dat houdt nauw verband met het doelpubliek dat men aanspreekt. Vrienden onder elkaar, feestje. Ze mikken minder op de man die samen met maten op café naar de voetbal kijken.
Maar ook met de craft blends geraken ze op vele plaatsen. Niet meer elke supermarkt, maar toch nog de grotere en zeker ook de betere drankencentrales.
4.3.3. Roman¶
Roman is met zijn vele stijlen moeilijker te typeren. Zo is er een groot verschil tussen de pils, die men enkel lokaal vindt en de Adriaen Brouwer (Oaked) die men heel vaak vindt in de betere bierhandels. Daarom even een onderscheid:
Het Roman Gamma met daarin de Pils 5.0, Blanche 5.0 en de Black Label 5.6 vindt men nagenoeg enkel lokaal in het Oudenaardse.
Hetzelfde geldt voor Sloeber (niet de IPA). Men moet al geluk hebben om hem in een supermarkt te vinden. De IPA versie vindt met nagenoeg nergens buiten Oudenaarde.
De Ename abdijbieren daarentegen zijn goed vertegenwoordigt in de rekken. Niet in elke supermarkt in vlaanderen, maar in vele grotere. Ook in veel drankencentrales geraakt men vlot aan de Ename.
De Adriaen Brouwer daarentegen, zeker de Oaked versie, is een favoriet van vele bierkenners. De gewone Oudenaardse bruine (A.B. 5.0) vindt men als aanvulling in de rekken wanneer de Oaked versie de aandacht trekt. De verspreiding is nog niet 100% maar je hebt geen probleem om er aan te geraken in de betere winkels.
4.4. Alternatieve inkomsten¶
4.4.1. Brouwcapaciteit¶
Het is niet evident om in een brouwerij elke dag te brouwen. Daarvoor moet er voldoende afzetmarkt zijn en dat hebben de kleinere brouwerijen niet. Zelfs Liefmans brouwt slechts één keer per week, zij het dan wel direct 400 hl. Roman is de enige brouwerij die elke dag een brouwsel begint.
Daarom dringt zich de vraag op of het voor een brouwer niet interessant zou zijn om zijn installatie te verhuren aan een andere brouwer, zodat bijvoorbeeld ook beginnende brouwers een grote hoeveelheid kunnen brouwen zonder een grote investering te moeten doen.
Op dit vlak is het alleen maar Smisje die zijn installatie ter beschikking stelt. Daarnaast brouwt Smisje ook speciale batchen op aanvraag, zoals bijvoorbeeld voor de Rotary Club.
Cnudde heeft interesse in deze aanpak, maar is beperkt in capaciteit om te lageren. Op dit moment is er enkel genoeg capaciteit voor de eigen bieren. Dit komt vooral omdat het bier een hele tijd rijpt, zeker voor de kriekbieren. Het is niet zo dat bij Cnudde een bier na een zestal weken gebotteld kan worden. Dus hoewel er veel bier kan rijpen, is het door de lange tijd van rijpen niet mogelijk om snel het bier op de markt te zetten en capaciteit vrij te hebben. Typisch aan het product.
Liefmans brouwt niet volledig zelf meer omdat de installatie te verouderd is. Het bier komt in citerns toe en start de gisting in open gistkuipen in de brouwerij. Daarna wordt de afvulling zelfs extern gedaan. Door de schaalvergroting binnen de Duvel Moortgat groep is dit een mogelijkheid. Iedereen binnen de groep specialiseert zich in een bepaald deel van het proces. En ook Liefmans heeft veel bier dat ligt te rijpen, maar opnieuw door de lange rijptijd is er geen capaciteit om snel voor iemand anders te lageren en daarom verhuren zijn geen brouwcapaciteit uit.
Roman gebruikt de volledige capaciteit voor zichzelf omdat zij met hun grote gamma van bieren wel een snellere botteling hebben van sommige bieren. Voorts willen ze bijvoorbeeld absoluut geen wilde gisting.
4.4.2. Verhuur van cafés¶
In de middeleeuwen begon het verkrijgen van vastgoed reeds als investering voor de brouwers. Zo hadden ze meteen ook een afzetmarkt, want in hun cafés mochten enkel hun bieren geschonken worden. Dit fenomeen zien we vandaag nog steeds en met de huidige pandemie is dit een heikel punt van discussie geworden tussen de brouwerijen en de uitbaters.
Het zijn uiteraard enkel de grote brouwerijen, of brouwerijen die reeds enige tijd bestaan, die cafés in hun bezit hebben. Maar ook dat is fel geslonken. Cnudde heeft nog 1 café in zijn bezit, het café dat aanpaalt aan de brouwerij. Liefmans heeft zelfs geen enkel café meer. Clarysse heeft er nog enkele (aantal niet gekend) en via de website zijn ze ook zichtbaar als ze te huren staan.
Maar het is vooral Roman die uitblinkt in deze strategie. Op de markt van Oudenaarde en de aanpalende straten alleen al, zijn er 5 cafés die fier met de naam Roman pronken. Maar ook in andere buurten van de stad en in de omliggende dorpen zijn er heel veel (totaal aantal onbekend). Voor Roman is de impact van de Covid-pandamie dus enorm. Zelfs als we de huurinkomsten even vergeten, dan is de omzet in deze cafés tot nul herleid tijdens de lockdown.
4.5. Brouwerij bezoeken¶
Beide grote brouwerijen en Cnudde zijn fier op de brouwerij en leiden graag bezoekers rond. Het is vooral Liefmans die hiermee de hoofdvogel afschiet. Toen Duvel Moortgat de brouwerij overnam, wilde men eerst de bestaande installaties vervangen. Dit zou echter een grote kost geweest zijn en daarom heeft men besloten om dit stuk van de productie in een andere vestiging van de groep te doen. Met name bij De Koninck wordt alles gebrouwen tot men het wort klaar heeft. Deze wort gist dan in Oudenaarde, wordt hier ook gerijpt en geblend maar ook de afvulling daarna gebeurt in een andere vestiging. Schaalvoordelen. Omdat men dus maar een klein gedeelte van de infrastructuur gebruikt, heeft men van de oude, niet meer gebruikte gedeelte een museum gemaakt. Ik persoonlijk vond het een heel mooi stukje geschiedenis.
Maar ook Cnudde heeft grote plannen. Covid verstoort ze, maar in de nabije toekomst zullen ook hier rondleidingen plaats vinden. De binnenkoer is al helemaal gereed om de bezoekers te ontvangen. Het proeflokaal wordt verder afgewerkt en wie zo nodig moet, kan zijn weg al vinden.
4.6. Innovatie¶
Als we over innovatie spreken, kunnen we uiteraard niet rond Liefmans heen. Het ganse Fruitesse verhaal is een radicale vorm van innoveren. Bier op ijsblokjes, in een speciaal glas en mikken op een heel specifiek publiek. Een website die hier op inspeelt en reclame in de media. Liefmans is met die aanpak er in geslaagd om zijn Fruitesse producten overal op de markt te zetten. Chapeau.
Maar innovatie zit soms ook in kleine details. En daar doet Roman opnieuw iets knaps. Algemeen wordt nu aanvaard dat er een bepaald type glas is dat het proeven van bier in al zijn facetten het beste mogelijk maakt. En wie heeft dit glas ? Juist, Roman voor zijn Adriaen Brouwer. Een zoveelste klein detail waar de brouwerij op gelet heeft. Dat de brouwerij bestaat sinds 1545, het is geen toeval.
